Spelen onderweg: Een tip om te leren kijken naar wat kinderen zien en beleven als avontuur.

Sta eens stil en kijk met andere ogen om je heen, zo wordt onderweg zijn een avontuur!

Voor kinderen is de wereld om hen heen iets om te ontdekken. Alles wat ze zien maakt ze nieuwsgierig en daagt ze uit. Wij zien dat als volwassenen vaak niet meer of zien alleen de gevaren. Soms nemen we kinderen bewust mee naar plekken waar ze heerlijk en veilig kunnen spelen en ontdekken. Als we er de tijd voor nemen en bewust stil staan bij hoe kinderen de wereld tegemoet treden kan dat spel ook onderweg spontaan ontstaan. We herkennen het ongetwijfeld!

Een stoep met een patroon nodigt al snel uit tot slootje springen of een afspraak met elkaar: "Je mag alleen op de rode tegels, goed?" 

Een boom nodigt uit tot klimmen, een dijk met sneeuw nodigt uit tot sleeën, water nodigt uit om in te stampen en een verrekijker nodigt uit om door te kijken en te ontdekken. Dit ontdekken van de omgeving en ontstaan van spel gebeurde ook vandaag op het station. 

Een groepje kinderen van rond de 6 jaar kwam met hun leiders het perron op. Een van hen gaf een duidelijke instructie: "Zien jullie deze tegels en dit vlak? Ik wil dat jullie daar tussen blijven tot de trein er is." De kinderen beaamden dit en het volgende gebeurde: Ze keken naar de tegels onder hun voeten en zagen dat er een patroon van glazen tegels lag tussen repen beton. De kinderen verspreidden zich precies langs de buitenste rand van het vlak dat gold als hun wachtterrein. Eén voor één liepen de kinderen achter elkaar, alsof ze het afgesproken hadden, op hun tenen en hun armen gespreid over de glazen tegels. De stenen mochten ze zo te zien niet aanraken. Hun leider had kaders aangegeven en de kinderen voelden de vrijheid om zich te bewegen binnen dat kader en zochten meteen de grenzen ervan op. Daarna veranderde hun spel. In plaats van op de tegels lopen, werd nu de uitdaging gevonden in het springen over de tegels. En daar heb je ruimte voor nodig. Een aanloop. En dus liep er een jongen uit het kader om een flinke aanloop te nemen en zijn sprong te maken. Ik vroeg me af hoe ze hiermee om zouden gaan.  Net op het moment dat de jongen begon te rennen richting de tegels, werd hij tot de orde geroepen en kwam ook de trein. Game over. Waarschijnlijk hadden deze leiders zijn intentie niet gezien en werd zijn gedrag niet begrepen. Deze jongen bleef echter gericht op het vlak, was niet van plan om weg te lopen en kon die uitstap aan. Vaak kun je kinderen dat vertrouwen en die ruimte geven. In dit geval stond het waken voor de veiligheid van de hele groep bovenaan. 

Ik bleef nog even naar de tegels kijken. 

Die nodigden echt uit tot spel en ik was verrast door wat ik had gezien. 

Zo makkelijk kan spel onderweg ontstaan. Het deed me denken aan ervaringen eerder deze week... 

Een oudere man fietste voor me en ging met zichzelf de uitdaging aan om al fietsend tussen de hekjes door te gaan zonder te stoppen of ze te raken. Dat lukte en ik hoorde een vreugde kreet. Tijdens een wandeling met mijn kinderen pakte mijn zoon alle randjes en schuine hellingen mee die hij op zijn pad tegenkwam. Ook de verrekijker nodigde uit tot spel en onderzoek. De zon scheen fel door de kijker en zou misschien wel een stukje draad, dat op de grond lag, in brand kunnen zetten. Dus dat moest onderzocht worden. Nou ja, even....we hebber er 10 minuten gestaan. Geen vlammetje door de zon, maar genoten hebben we wel.

Zelf voelde ik ineens de drang opkomen om over een vuilnisbak te springen. Hij deed me verdacht veel denken aan de bok die ik vroeger in de gymzaal zag staan. Die dag had ik een jurkje aan, dus liet ik het zitten, maar een volgende keer bij het dragen van een broek ga ik het doen: bokspringen over de vuilnisbak!

Niets hoeft, alles mag. Maar mocht je tijd hebben om stil te staan, kijk dan eens goed om je heen. 

Onderweg zijn kan zo voor iedereen een spel en een avontuur worden. Daar doe je je kinderen maar ook jezelf een groot plezier mee!

Tussen de vogels zit Konijn Flappie, mag dat?

Hoe eigen mag het cadeautje voor moederdag zijn?

Komende zondag is het moederdag. Dat betekent dat er in de afgelopen maand op de scholen druk gewerkt is aan een moederdagcadeau. En het is aan de leerkrachten om ieder jaar weer iets nieuws te bedenken. Dat valt natuurlijk niet mee! Er worden hoge eisen gesteld aan de originaliteit en uitvoering en hoe meer moederdag nadert hoe groter de spanning. 

Zo is er vaak vlak voor moederdag een verbod voor moeders om de klas in te komen: ze mogen het cadeautje immers nog niet zien! En dus hangen er doeken voor de deuren met daarop een bordje: Verboden voor moeders!

Nu zat ik me af te vragen hoe het is gegaan die afgelopen maand met dat geknutsel aan het moederdagcadeau. 

Is het weer een prestige kwestie en een race tegen de klok of valt het mee deze keer? 

Uit ervaring weet ik namelijk, dat er vaak één voorbeeld is dat door alle kinderen braaf moet worden nagemaakt, zodat het zoveel mogelijk lijkt op dat wat de leerkracht heeft gemaakt. Ook dat valt niet mee. Er zal daarom ook best wat hulp geboden zijn om al die kinderen met een fatsoenlijk ogend cadeautje naar huis te kunnen laten gaan. Ten minste als het is gegaan zoals ik denk dat het nog vaak gaat. En dat betekent extra druk voor de leerkracht.

De leerkracht die druk is met het maken van de cadeautjes, omdat de kinderen er te weinig van hun eigen ideeën en eigen manier van uitvoeren in mogen stoppen. Want dat krijg je een onogelijk cadeau. 

Toch is er een manier om de kinderen zoveel mogelijk zelf te laten doen en de leerkracht werk uit handen te nemen. Dat begint met het bijstellen van verwachtingen en eisen. Eisen ten aanzien van het uiterlijk van het product: het cadeau. En wederzijdse verwachtingen ten aanzien van de uitvoering. Die kun je bijstellen. Door bijvoorbeeld het kind de ruimte te geven naar eigen inzicht te knippen en te plakken, in plaats van precies op de voorgeschreven plek. Dan zul je vanzelf ervaren dat kinderen veel zelf kunnen. Daarbij zullen ze ook heus wel vragen om hulp, maar die hulpvraag gaat dan vaak om het meedenken in het oplossen van problemen: "De poten blijven niet vastzitten zoals ik dat wil, hoe kan ik dat doen?"  

Loslaten en begeleiden, in plaats van overnemen en leiden. 

Willen ouders en leerkrachten beide dat het wel een perfect ogend cadeau wordt, dan houden ze verwachtingen hoog. Zo hoog dat een kind daar niet aan kan voldoen en de leerkracht het overneemt. 

Daarmee ontnemen we het kind de vaardigheden en het plezier om zelf iets te maken voor moeder, creëren we onzekerheid en faalangst. Het kind zal niet vragen om hulp, maar zeggen dat het dit niet kan.

Een kind kan het immers nooit zo goed als een leerkracht! Een gevoel van trots blijft uit.

Dus mag een cadeautje voor moederdag iets eigens zijn? Naar eigen idee en uitvoering? 

Het eindresultaat zal het in de ogen van volwassenen niet perfect zijn, maar wel eigen en met een gevoel van trots. Volgens mij is dat moeders heel wat waard!

Bovendien zal er een grote variatie te zien zijn aan cadeaus en dat is ook wat waard. Het laat zien hoe kinderen werken, welke ideeën ze hebben en wat ze belangrijk of mooi vinden. Ieder kind zal een verhaal hebben over zijn eigen proces of eindresultaat. 

Dat is ook zo in het geval van Flappie. Het konijn tussen de vogels. 

Het idee is om een vogel te maken die middag naar eigen idee. Dat lukt de meeste kinderen na het bekijken van wat ideeën best goed. Toch lukt het een van de kinderen niet om zomaar een vogel te maken. Zij is gewend alles naar voorbeeld te maken. Ze komt na een tijdje met een mooie eigen oplossing: er hangt een plaatje van een konijn. Dat kan ze wel! En dus staat er aan het eind van de middag tussen allemaal vogels, één konijn: Flappie. En dat mag. Op deze manier kan ze haar eigen manier van knutselen uitvoeren: werken volgens het plaatje.

Het resultaat is een geheel naar eigen idee gevormd konijn waar zij heel trots op is. 

Verwachtingen bijstellen en begeleiden van het eigen proces, geeft mooie resultaten.

Dat geldt wat mij betreft ook voor het moederdagcadeau: maak het tot een creatie van het kind. Waardevol voor moeder en kind. Het is een tip voor wie het rustiger aan wil doen. Misschien handig voor de al weer snel naderende vaderdag?